Oog, de heerlijke eenzaamheid.

Het lijkt gesneden koek te worden die reisjes naar de Groninger Waddeneilanden maar bij een bezoek aan Rottumeroog is er altijd die ene vraag die aan boord onder de vogeltellers veel gesteld word, wat zal er nog van het eiland over zijn? Sinds mijn vorig bezoek aan het eiland Rottumeroog is er alweer een behoorlijk stuk van het eiland in zee verdwenen en de grote genade klap voor het eiland lijkt steeds een stukje dichter bij te komen. Het is een proces die onomkeerbaar lijkt te zijn en vaak vraag ik mij af, als ik over het eiland loop, hoelang we nog kunnen genieten van dit heerlijke paradijsje midden in de Waddenzee. Net als anders vertrokken we ook deze keer vrijdags om 8 uur stipt vanuit de Eemshaven met de Harder richting de beide Rottum's. Aan boord zat deze keer een zeer gemengd gezelschap van Rottumgangers die varieerde van mensen die voor de eerste keer naar Rottum toe gingen, een vaste groep vogeltellers van de eilanden en een vrouw ( Wiepke Toxopeus) die een groot deel van haar leven op Oog heeft gewoond. De contrasten kunnen haast niet groter zijn zou ik haast zeggen, de ene gaat naar het grote onbekende terwijl de andere beetje bij beetje afscheid moet nemen van iets wat diep in haar aderen stroomt en langzaam in zee verdwijnt, bizar. Wiepke heeft een tijdje op "haar" Rottum rond gelopen en is na een paar uurtjes weer met de Zodiak opgepikt door de bemanning van de Harder voor de reis terug naar de Eemshaven. Als je op maandag dan ook nog eens Egbert Bakker (geweldige kerel) tegen het lijf loopt op een van de immense uitgestrekte zandplaten van de Waddenzee dan mag je wel stellen dat je in een weekend bijna de hele oude garde van de Rottum,s hebt ontmoet, ik hou wel van die gesprekken met dit soort lopende monumenten.    

Een goed gesprek met de eiland voogd Egbert Bakker.

De verwachting is altijd hoog gespannen wanneer we naar Oog vertrekken en de denkbeeldige soortenlijstjes worden meerdere keren doorgenomen door de Rottumgangers. Deze keer bleven van alle verwachtingen niet veel over want tijdens dit weekend strookte de theorie niet helemaal met de praktijk. Gezien de tijd van het jaar zou je bakken met doortrekkende zangvogels verwachten maar in de nacht van vrijdag op zaterdag hadden de als schaars aanwezige zangers, waar onder een Sperwergrasmus !!, het eiland allemaal verlaten. Gek genoeg was er na vrijdag geen aanvoer meer van nieuwe zangers dus de drie nog aanwezige struikjes die Rottumeroog nog rijk is bleven voor de rest van het weekend angstaanjagend leeg. We moesten onze tijd, buiten de wadvogeltelling om, min of meer noodgedwongen vullen met zaken waar we tijdens eerdere bezoeken aan het eiland minder aandacht aan hadden besteed. Zonder tegensputteren schakelden we moeiteloos over op paddenstoelen, met oa het zeldzame Zandtulpje, Insecten en Planten, iets waar we overigens totaal geen verstand van hebben want ze hebben immers geen snavels en vleugels van veren!! Maar ach wat maakt het ook uit, tijdens dit soort momenten kan ik ook intens genieten van een duinpan vol met Duinviooltjes en Duinteunisbloemen, al was het alleen al omdat ze zeldzaam zijn in Nederland. Een soort waar ik al voor het vertrek naar Oog mijn zinnen op had gezet was de Heivlinder. Deze soort zie ik alleen maar op Rottumeroog maar telkens blijkt het weer een lastige klus om deze vlinder te vinden. Met wat geduld lukte het om 3 Heivlinders te vinden en deze targed soort kon dus ook weer aan de Dagvlinderjaarlijst 2013 voor Groningen worden toegevoegd.

Heivlinder                 ( Grayling)

Voor het eerst werd ik tijdens een verblijf op Rottumeroog geconfronteerd met een ander fenomeen die ik nog nooit eerder had meegemaakt, de excursies naar Oog. We werden maar liefst op twee dagen achter elkaar getrakteerd op een groep mensen die "ons" eiland wel eens van dichterbij wilden bekijken. Aangezien we toch wat tijd over hadden zo links en rechts wilden we onze gasten, waar nodig, wel voorzien van antwoorden op de talloze, soms vreemde, vragen. Voor enkele kreupelen bleek de tocht over het wad iets te hoog gegrepen en deze mensen werden liefdevol verzorgt en voorzien van een sterke bak verse Waddenkoffie in de enige woningen die het eiland rijk is. Het leukste moment van zo'n invasie blijft toch wel het moment van vertrek van de hele kudde, inclusief de manken en kreupele excursiegangers natuurlijk want niemand blijft achter op het eiland. Als steeds kleiner wordende stipjes op het wad verlaten onze "gasten" via de Waddenzee kant het eiland ons in totale eenzaamheid achter latend, iets waar wij trouwens beide keren totaal geen moeite mee hebben gehad.  

 

Drieteenstrandloper                                                    ( Sanderling )

Net als aan alles komt ook, of je het nou leuk vind of niet, aan het eenzaam bestaan op een Groninger Waddeneiland een einde. Wanneer op maandag de Harder weer onder het eiland ligt neem ik afscheid van Oog en hoop dat het eiland de komende winter niet te veel op zijn kloten krijgt van de Noordzee. Zoals gezegd, het had qua vogels weinig over tijdens dit bezoek aan Oog maar toch wisten we nog enkele Kleine en Middelste jagers, 4 IJsgorzen, 3 Strandplevieren, 1 Roodhalsfuut, 1 Grauwe pijlstormvogel, 1 Sperwergrasmus, 1 Smelleken, 1 Sneeuwgors en 9 Jan van Genten op onze lijst te proppen, de volgende keer beter zal ik maar zeggen. Toch nog bedankt Oog voor een geweldig en gezellig weekend.

Limbo

Oranje luzernevlinder     Hellum                                               ( Clouded Yellow )

In alle hoeken en gaten van dit land zijn ze te vinden en veel van ze zijn al helemaal ingeburgerd in onze samenleving, de exoten. Ook het Oldambt ontkomt niet aan "hen die hier eigenlijk niet horen" en het zien van een ontsnapte kooivogel heeft bij mij al menig keer voor fronsende wenkbrauwen gezorgd. Neon oranje gekleurde Ibissen, verschillende soorten Flamingo's, Kanaries, Wevers en tientallen kilo's exotisch gekleurde zwemvliezen, you name it en de Nederlandse vogelaars zien ze door hun kijker voorbij komen. Ondanks het feit dat het wel duidelijk is dat het om ontsnapte vogels gaat, of nazaten daar van, is het bij veel exoten moeilijk te achterhalen waar ze vandaan komen. Om dit probleem te tackelen hebben onderzoekers een paar Zwarte zwanen, ook zo'n fijne exoot, van een grote blauwe halsband voorzien met daarop een code. Al enkele weken verblijft een van deze Zwarte zwanen met zo'n halsband (01A6) in het Oldambt en bij navraag blijkt deze vogel op 21 januari 2012 als jong, Zwarte zwanen broeden gek genoeg in de wintermaanden, geringd te zijn nabij Roermond, Limburg. Van alle geringde Zwarte zwanen van dit project heeft deze vogel tot nu toe de grootste afstand afgelegd en de Limburgse man lijkt het wel naar zijn zin te hebben in het water van de Blauwe stad. Of dit nu komt omdat hij in het gezelschap is van een andere Zwarte zwaan (vrouw?) is nog niet helemaal duidelijk. Met een beetje pech zwemmen er dus over een paar jaar naast de honderden Nijl en Canadese ganzen ook een kudde Zwarte zwanen rond op het Oldambtmeer! wat een aanwinst mensen.
   

Visarend   Polder Breebaart                                    ( Osprey )

Mijn vakantie zit er weer op en het gewone leven moet na een paar weken niksen, vogelen en klussen even weer gestalte krijgen. Naast het kijken naar vlinders waren er zowaar ook nog goede vogelmomenten te bespeuren in het Oldambt en dat komt mede door de oosten wind en de najaarstrek die de laatste twee weken lekker op gang kwam. Met name de Lachsterns, max 21 ex in een groep, en de Visarenden ,4 ex in 5 dagen, sprongen er de laatste weken uit. Ook een Purperreiger over de Breebaart polder lijkt mij het vermelden meer dan waard want dit is niet alleen een goede soort voor Groningen maar zeker een mega voor de Dollard. Andere soorten die de komst van de herfst aankondigden waren meerdere Breedbekken in de Breedbek polder, twee handen vol Reuzensterns ( waarvan een achter ons huis!) enkele Zeearenden (inmiddels niet meer weg te denken uit de Dollard) en een Gestreepte strandloper.

Een ander bewijs dat er een ander jaargetijde voor de deur staat is het weerzien met mijn goede vriend Harry, u weet wel die Geelpootmeeuw. Voor het zoveelste jaar op rij is hij weer te vinden langs de Eems en wanneer Harry zijn neus om de hoek van de pier van Oterdum steekt dan is er geen ontkomen meer aan, het word herfst.   

Zwarte zwaan  ( 01A6 )  Blauwe stad                                 ( Black Swan )

Buiten kansje

Draaihals     Schaaphok                                                     ( Eurasian Wryneck )

Sommige buitenkansjes kan je niet laten schieten omdat de kans op herhaling soms lang op zich laat wachten. De Draaihals is een soort waar dit zeker voor geld, ik zie ze jaarlijks maar zelden tref ik een vogel die lekker blijft zitten als ik het beest benader. Dus wanneer je de kans krijgt om een Draaihals te fotograferen die wel lekker mee wil werken dan moet je die kans zeker grijpen. Wanneer blijkt dat de vogel ook nog eens langs een rustig fietspad zit dan kan je helemaal je gang gaan en tot aan het laatste licht genieten van een wel erg tam exemplaar.

Fladder

Grote Weerschijnvlinder   Finsterwolde                                (Purple Emperor)

Soms moet je je er even tot dwingen om een nieuw bericht op je blog te plaatsen. En wanneer het moeten word dan heb ik er minder plezier in om iets te plaatsen dus daarom kan het gebeuren dat ik tijdens mijn vakantie zo nu en dan wat weekjes over sla. In de voorgaande jaren was ik rond deze tijd niet uit de Breebaart polder weg te slaan. Menig uurtje vrije tijd werd opgeofferd om naar Breedbekstrandlopers te zoeken. Inmiddels ben ik ruim 130 Breedbekken verder en het werd wel eens tijd voor een nieuwe uitdaging. Meer en meer laat ik het gebied, in de weken dat Nederland vakantie viert, links liggen omdat ik meer tijd wil besteden aan dagvlinders. Daar komt ook nog eens bij dat het gezeur en geneuzel over Zeehonden, spataderen, en andere er niet toe doende zaken, in de soms overvolle hutje mij ook regelmatig wat verzakking bezorgen . Nee, laat mij tijdens de komkommerweken maar lekker rustig rondstruinen langs de Oldambtster bosranden en velden om te zoeken naar leuke Dagvlinders. Dit jaar heb ik voor het eerst vogeluren ingeruild voor vlinderuren, of met andere woorden, in plaats van leuke vogelsoorten zoeken struinde deze nieuwbakken vlinderaar het Oldambt af op zoek naar leuke vlindersoorten.  

Icarusblauwtje   Oterdum                                       ( Common Blue )

Vogeluren in ruilen voor vlinderuren? nee mensen, schrik niet, hij is niet van zijn vogel geloof gevallen maar heeft een goede combi gevonden om de komkommertijd door te komen. Nu verschild de Wereld van de vlinderaars in veel opzichten maar weinig met die van de vogelaars want ook in dit wereldje is het devies, zoek en gij zal vinden. Nu is er voor mij nog genoeg aan soorten te halen in de provincie dus voorlopig blijf ik zo veel mogelijk in het oosten van Groningen zoeken, iets waar ik overigens de meeste voldoening uit haal en je komt ook nog eens op plekken in het Oldambt waar ik normaal gesproken zo aan voorbij reed. Vogels en vlinders, het is een leuke combi en een hele andere manier om de natuur te beleven.    

Keizersmantel  ( Forma Valesina)   Vlagtwedde                ( Silver-washed Fritillary forma valesina)

Oehoe

De sceptische vogelaars stonden alweer met hun vingertje omhoog, een Oehoe in het noorden van het land is bij voorbaat kansloos. Vaak hebben ze gelijk maar deze keer krijgt de vogel in kwestie, niet alleen van mij maar ook van vele andere TOH vogelaars, de voordeel van de twijfel. Dat voordeel word versterkt wanneer je bedenkt dat in de omgeving waar deze vogel zit al een langere tijd meerdere Oehoe's aanwezig blijken te zijn. De keuze om juist deze vogel te gaan twitchen was dus een wel overwogen keuze waar ik waarschijnlijk geen spijt van zal krijgen, mede ook omdat de vogel "schoon" lijkt te zijn. Nu kan je speculeren over de herkomst van de voorouders van deze vogel maar daar zullen we waarschijnlijk nooit achter gaan komen. Een ongeringde Oehoe in Groningen !, ik zeg  + 1  

Oehoe    Ergens in Groningen                               (Eagle Owl )

Nieuw, nieuw en nog eens nieuw.

Rietluipaard    Midwolda.    ( Reed Leopard )

Na een tijd in de nacht gewerkt te hebben, en de dag slapend doorbracht te hebben in hotelkamer nummer zoveel van de laatste periode, kan ik de komende week eerst mijn dag en nacht ritme weer helemaal omgooien. Het is altijd lastig om van dat jetlag gevoel af te komen maar na een paar dagen ben ik wel weer de oude. En net wanneer ik weer de oude ben ga ik volgende week weer de nacht in en moet ik weer een omschakeling maken. Maar dat is van latere zorg, nu heb ik eerst een week vrij en genieten ik van het zomerse weer waar we zo aan toe waren. Dat er gevogeld gaat worden in de komende vrije dagen lijkt mij voor de hand liggend en de keuze waar dat moet gaan gebeuren is in deze tijd van het jaar ook niet echt moeilijk, de Dollard. Met lede ogen moest ik vanuit het diepe oosten van het land toekijken hoe de ene na de andere leuke soort in de afgelopen week de TOH revue passeerde en eigenlijk wilde ik maar een ding, zo snel mogelijk naar huis want er waren een paar soorten die ik liever niet wou missen. 

      

Boommarter         Oost Groningen                            ( Pine Marten )

Voor dat ik dinsdag het Steltloper paradijs Breebaart in dook waren er eerst nog twee, voor mij nieuwe, dagvlindersoorten die ik nog even moest takelen, het Veenbesblauwtje en de Grote Weerschijnvlinder. Beide soorten zijn erg zeldzaam in Groningen en de eerst genoemde soort word slechts alleen op een, goed stil gehouden, plek waargenomen. Deze plek is alleen onder begeleiding van een boswachter te bezoeken omdat het gebied waar de vlinders zitten erg kwetsbaar is. Zonder enige moeite kon ik beide vlindersoorten vinden en als vette bonus kreeg ik een familie Boommarter er helemaal gratis bij, een soort die overigens ook nieuwe voor mij was. Al vele mensen hebben dagen staan te wachten tot de Marters tevoorschijn kwamen maar deze mazzelpik had er niet meer dan vijf minuten voor nodig om het beest op de gevoelige plaat te krijgen, hoeveel geluk kan je hebben op een dag?

Veenbesblauwtje    Groningen    ( Cranberry Blue )        

Tegen de middag verliet ik een geweldig stukje Groningen en zette koers naar de Breebaart polder waar bij aankomst al vele honderden kilo's steltlopers aanwezig waren. De eerder deze week gevonden Terekruiter en enkele Breedbekstrandlopers bleek nog steeds aanwezig te zijn in de polder maar zaten, hoe kan het ook anders in dit jaar, weer eens te ver buiten bereik van mijn 500 mm. Ruim drie uur lang zat ik in de schuilhut met een hooivork de grote hoop Steltlopers door te spitten maar helaas bleef de teller op 2 Breedbekken en die ene Terek staan. Beide leuke soorten maar het echte joepie moment van de middag kwam pas toen een groepje van 6 Dwergsterns de polder ik kwamen vliegen. Het klinkt wat vreemd maar Dwergsterns zijn in de Dollard zeldzamer dan Breedbekstrandlopers en voor het eerst in 25 jaar zag ik meer dan een Dwergstern tegelijk in dit gebied. Het begin van een weekje vrij begon dus met een dag vol leuke waarnemingen en daar plakte ik woensdag morgen nog maar even mijn eerste Zwarte Ooievaar voor dit jaar aan vast. En dan vergeet ik bijna de Rietluipaard die ik een paar weken terug s'nachts bij mijn nachtvlinderlaken had zitten. Ik ben er even mee aan het puzzelen geweest om de determinatie rond te krijgen maar dan heb je ook wat. Op de foto staat waarschijnlijk het eerste gedocumenteerde geval van deze soort voor de provincie Groningen. Waar we ook zoeken nergens vinden we waarnemingen van deze soort. Het kan dus weer niet op de laatste tijd mensen, maar genieten is het zeker.

Zwartkoppen

De ringers druk bezig.  Oldambtmeer                          

In het vorige bericht bracht ik het al even naar voren, ik ga de komende tijd iets meer naar beneden kijken in plaats van naar boven. Iets wat je op een Kokmeeuwen kolonie ook maar beter kunt doen omdat de kans anders vrij groot is dat je een baby Kokmeeuw met een voet beweging in een plofkip laat veranderen. Voorzichtigheid is dus geboden wanneer je door de hoge Brandnetels opzoek bent naar jonge meeuwen maar met wat graaiwerk, zo links en rechts, heb je al snel een kooi vol met krijsende en poepende baby meeuwen.

Jonge Kokmeeuw (links) en een jonge Zwartkopmeeuw.  ( Black headed Gull and a Mediterranean Gull)

In het kader van een onderzoek naar vogelgriep werden ook dit jaar weer jonge meeuwen gevangen, gemeten, bemonsterd, en geringd op het eiland in het Oldambtmeer. Tijdens deze eerste ronde werden 85 Kokmeeuwen geringd en werd er van 40 Kokmeeuwen bloed afgenomen om te kijken of de meeuwen ook drager zijn van een van de varianten van het vogelgriep virus. Ondanks dat het een grote kolonie is leken de meeste jonge meeuwen het eiland al verlaten te hebben en wij moesten het dus doen met de laatste lichtingen. Tussen de honderden paartjes Kokmeeuwen kwamen ook dit jaar weer 3 tot 5 paartjes Zwartkopmeeuwen tot broeden op het eiland en dit is ruim 50 % van de totale Groninger populatie. Om de Zwartkopmeeuwen van het Oldambt te volgen kregen enkele van de totaal 5 gevangen Zwartkopmeeuwen, in tegenstelling tot de Kokmeeuwen, naast een aluminum ring ook nog een kleurring om hun poot met daarop een unieke code. Dat zo'n extra ring leuke waarnemingen oplevert bewees een in 2011 met een kleurring (E627) geringde Oldambtster Zwartkopmeeuw. Deze vogel werd zowel in 2012 als in 2013 waargenomen langs de kust van Lincolnshire in het westen van Engeland. Na een Oldambtster Lepelaar (afgelezen in Senegal) is er nu dus ook een Oldambtster Zwartkopmeeuw die een teken van leven geeft van ver buiten zijn geboorte streek. Ik zeg het niet hard op maar eigenlijk ben ik best wel een beetje trots op mijn "kids"dat ze het zover geschopt hebben.

Zwartkopmeeuwen                      (Mediterranean Gulls)