donderdag 28 november 2013

De dode beer ( Rottumerplaat part 7)


Noordkromp                                                                      

Op het eiland Rottumerplaat is maar een ding dat echt lawaai maakt, het aggregaat. Jan Wolkers noemde hem tijdens zijn verblijf op het eiland de grote snurkende beer want hij kon maar niet wennen aan het gebrul van het ding. Nou Jan ik heb nieuws voor jouw, de beer is dood. Bij aankomst op Rottum werd afgelopen vrijdag zoals gewoonlijk de levensader die stroom levert op meerdere aandachts- punten gecontroleerd. De vloeistoffen zoals motorolie, koelvloeistof, dieselolie waren keurig op pijl en er konden geen zichtbare lekkages worden gevonden aan de beer, dikke prima dus en het enige wat nog gebeuren moest was de accupool op de accu vastzetten en starten maar!! Nu is het gebruikelijk dat de beer bij de eerste koude start wat kreunend en puffend wakker word maar deze keer kon hij maar moeilijk tot leven komen. Na een paar pogingen leek hij te ontwaken maar telkens dommelde hij weer in slaap. Na meerdere pogingen kwamen wij tot de schokkende conclusie dat de beer in onze armen was overleden, de beer is dood.


Zwarte zee-eend    Vrouwtje                                                                 (Common Scoter)

Wat je op zo'n moment nodig hebt is iemand die kundig is in het reanimeren van beren maar die zijn midden in de Waddenzee maar lastig te vinden en wij, de tijdelijke bewoners van Plaat, moesten na moeizaam contact met de vaste wal concluderen dat er maar een ding op zat, plan B, wat er op neer komt dat je op nood rantsoen moet met de zaklampen en dat de telefoon's alleen gebruikt worden in gevallen van nood en wanneer er gebeld moet worden met familie op het vaste land. Vroeger kon je een week doen met een volle batterij van een mobieltje maar de accu van de  moderne smartphone's is na enig gebruik na een dag al leeg en enkele bewoners hadden zichtbaar moeite met het feit dat het speeltje toch echt op zwart moest. Nu heb je op Rottumerplaat, in tegenstelling tot Rottumeroog, het geluk dat je voor het koken en het verwarmen van de meest gebruikte ruimtes niet afhankelijk bent van stroom want dit gebeurd middels gas en een heerlijke nieuwe houtkachel die opgestookt word met hout wat op het strand gejut word. We konden dus gewoon een lekker bakje opschenk Waddenprut (git zwarte sterke koffie) zetten en onze voeten warmen aan een kachel. Een ander geluk bij dit ongeluk was dat een van de vorige bezoeker wel zo slim was geweest om een zak waxinelichtjes mee te nemen naar het eiland, iets wat nu erg goed van pas kwam daar in dat huisje midden in de donkere Waddenzee. Stroom of niet, de stemming onder de eilanders was ondanks de dode beer opperbest en met het kaarslicht, de flessen wijn, de blikken bier en de fles berenburger ( die het vaste land overigens allen leeg weer bereikt hebben) leek het wel een beetje kerst op Rottumerplaat.


Met een flinke vertraging, een van de tellers had bedacht dat hij zich maar eens goed moest verslapen, verlieten we de Eemshaven en tijdens de vaartocht over de Eems en de Noordzee viel direct op dat het aantal Zwarte zee-eenden, anders dan gewoonlijk, erg hoog was. Niet een van de tellers aan boord van de Harder had eerder zulke hoge aantallen "Zwartjes" gezien bij de eilanden en de schattingen liepen uiteen van 7000 tot 10.000 vogels. De "Zwartjes" bleven het hele weekend boven de eilanden hangen en de hele crew deed verwoede pogingen om de eerder gemelde mannetje Brilzee-eend te vinden maar Pipo liet zich niet zien. Wel werden meerdere IJseenden en vele tientallen Grote zee-eenden gevonden in de brei van Zwarte zee-eenden, altijd leuk. En dan de Noordkromp. Al jaren loop ik te zoeken op de eilanden naar de behuizing van dit merkwaardige, en zeldzame schelpdier en eindelijk heb ik, dankzij een oplettende medebewoner, een in mijn bezit. De Noordkromp kan ontzettend oud worden, en er zijn schelpen gevonden van ruim 400 jaar oud. Met andere woorden, het beestje die er in woont heeft ruim 400 jaar in de bodem van de zee geleefd zonder ook maar een streep zonlicht te zien, wat nou het aggregaat is kapot?? Het is dus het oudste levende wezen in onze zeeën en gek genoeg worden de schelpen van de Noordkromp alleen maar op de stranden van de oosterlijke Waddeneilanden gevonden en dus ook op de beide Rottum's.      


Zandtulpje   Een zeldzame paddenstoel                                                            

In een Wereld waar dieren stokoud worden zijn ook dieren te vinden die hun eerste levensjaar niet eens vol krijgen. Nu heeft een Noordkromp geen mooie bruine triest kijkende ogen dus op enige zielige ohhs en ahhs hoeft hij geen seconde te rekenen wanneer hij ergens op een strand zou liggen. Nee, daarvoor moet je toch echt een ander uiterlijk hebben om het volk op je hand te krijgen. Waar aan het vaste land alles tot in den droeve uit de kast word getrokken om een zielepiet van een gewisse dood te reden gelden op een klein Gronings Waddeneiland andere wetten, de wet van de sterksten, de natuur en een paar mannen die daar niet tussen willen komen. En zo lijkt het een droevig verhaal te worden deze keer, een beer die het leven liet, een schelpdier die honderden jaren in de bodem van de zee verstopt zit en een Zeehond die zijn eigen gevecht leveren moet op een grote zandvlakte. Was er dan niets om blij van te worden tijdens dit verblijf in de hemel van Groningen? natuurlijk wel, want van een IJsduiker, een Grote pieper, 6 IJseenden, 1 Grote jager, een Witbuik en een Zwarte rorgans, een Bokje, een Ransuil (erg goede soort voor Plaat) en een Ruigpootbuizerd krijg ik best wel een big smile om mijn mond.  



Gewone Zeehond      Met longworm                                                    (Harbour Seal)



dinsdag 12 november 2013

3 in 1


                                    

En voor je het weet zijn we weer een paar weken verder. Oost Groningen heeft weer zijn jaarlijkse metamorfose ondergaan en alle akkers liggen er weer strak, grijs en kaal bij. Er zijn mensen die van die kale lege polder's zelfmoordneigingen of een zenuwinzinking krijgen maar zelf zie ik het meer als een nieuw begin. Het nog kleine aandeel zomergasten die nog over is slinkt met de weken en de leegte die ze denken achter te laten word geruisloos opgevuld door een nieuwe lichting wintergasten met daar tussen een paar, voor mij, oude bekenden. Enkele van mijn vaste klanten zijn net als in de voorliggende winters weer teruggekeerd naar hun vaste winter stek in het Oldambt en telkens verwonder ik mij weer over dat hele complexe fenomeen dat vogeltrek heet. Een Kuifduiker die voor het vierde jaar op rij op de zelfde plek op het Oldambtmeer zit, Pontische meeuwen die jaar na jaar in de herfst weer terug keren naar het zelfde haventje langs de Eems en een IJsvogel waar je bijna de klok op gelijk kan zetten, het blijft wonderbaarlijk. Zoals u weet geef ik veel van die vaste klanten in mijn vogelspeeltuin een naam, Harry, Heinz, Casper, you name it en wij hebben het. Zo'n naam krijg je niet zo maar, nee, die moet je verdienen en dat kan louter alleen maar door schoonheid of uitmuntendheid. De laatste telgen in de hall of fame is een keurig getrouwd stel met elk een spanwijdte van meer dan twee meter en een gele haaksnavel waar je u tegen zegt. Ik loop al een paar jaar te roepen dat die dikke bruine Pino's die we in het Oldambt zien niet van ver konden komen maar harde bewijzen dat dit ook werkelijk het geval was waren er tot voor kort niet.    
                                                                                 

Theo en Thea  Oost Groningen                      ( White tailed eagles )

De kans dat de vogels in het Oldambt zouden gaan broeden, of een poging zouden gaan wagen in oost Groningen, leek mij erg klein dus was het voor de hand liggend dat dit buiten onze landsgrenzen zou gebeuren. Ook in dit geval bleek het spreekwoord, zoek en gij zal vinden, de goede insteek te zijn want Theo en Thea, zo heten de schatjes, blijken een leuk optrekje te hebben met uitzicht op de Nederlandse kustlijn. Een paartje Pino's in de Eems/ Dollard regio!! wie had dat tien jaar geleden durven dromen, ik niet in elk geval. Tja, van een paar ga je naar twee en het wachten is nu dus op paartje nummer drie, oeps, ik lul mijn mond alweer behoorlijk voorbij en hou er nu maar over op want je kan ook te veel zeggen op zo'n blog als deze. Laat ik het er maar op houden dat het de soort voor de wind gaat bij onze oosterbuurtjes en dat wij er een leuk graantje van mee pikken. 


Zwartkopmeeuw   2e kj    Oterdum                                          ( Mediterranean Gull )

Nu de herfst ons land in zijn greep lijkt te hebben blijft het maar wachten en wachten op een leuke noord westerstorm. Natuurlijk hebben we wel een dikke storm gehad maar deze zat voor de Groninger zeerukker's totaal in de verkeerde hoek en dat was flink balen. Ik had er wel een dag vrij nemen voor over gehad om over zee te kijken maar met een zuidwest 11 langs de noordkust vliegen er, vanuit het binnenland, louter alleen Houtduiven met een snelheid van 120 kilometer per uur om je oren. Voor de zeerukker in mij is het dus wachten op betere tijden en hopen dat we nog een lekkere storm krijgen met een paar leuke soorten want het aandeel zeevogels voor dit jaar is tot nu toe maar matig.


IJsduiker  1e winter     Eemshaven                                                     ( Great Northern Diver )

Oost Groningen bleef een beetje achter met de vette soorten dit najaar, zeker als je kijkt naar het rijtje super soorten die elders in Nederland werden ontdekt werd den oost maar karig bedeeld. Om die harde soorten wel te kunnen zien moet je vrij nemen, uren in de auto zitten en nog meer dagen vrij nemen en nog meer kilometers maken en daar heb ik, in tegenstelling tot vrij nemen voor een lekkere stormdag, geen zin meer in, die kermis heb ik een paar jaar geleden vaarwel gezegd en geloof me, het leven word er stukken rustiger van. Natuurlijk pik ik de nodige graantjes wel mee in noord Nederland en in de afgelopen periode leverde dat toch nog aardige soorten als Rosse franjepoot (2), veel Roodhalsganzen, een IJsduiker, een Dwerggans, Grote pieper (2), een Bladkoning, Pestvogels (3) en een late Zwartkopmeeuw op en een soort waarvoor ik een beetje te lui was om voor naar midden Drenthe te rijden, de Grote kruisbek.


Witbandkruisbek  1e winter mannetje     Noordlaren                ( Two-Barred Crossbill )

Nu is Drenthe Groningen niet dus provincielijsttechnisch gezien was het al minder interessant om een ritje naar midden Drenthe te maken. Nee, interessant werd het pas toen er in het Noordlaarderbos, net nog Groningen, Grote kruisbekken opdoken die samen met gewone Kruisbekken en een Witbandkruisbek, tja het kan zo verkeren, hun kostje bij elkaar scharrelden in dit voor mij compleet nieuwe bos. Drie soorten Kruisbekken in 1 groep waarvan twee soorten nieuw voor mij in de provincie!!, wowh. Ik moet wel erg diep in mijn grijze massa graven om een dag naar boven te peuteren waarop ik twee nieuwe provincie soorten op een dag binnen kon koppen en als dat ook nog eens op 1 locatie kan dan word het wel helemaal een leuk  feestje. Zaterdagmorgen liep ik als een van de eerste vogelaars in het Noordlaarderbos rond en het ontvangst was voor een vogelaar uit het Oldambt schokkend, Kuifmees links, Zwarte specht rechts en daar tussen nog wat Matkoppen, allemaal soorten die niet of nauwelijks voorkomen in het Oldambt. De Kuifmezen lieten zich goed bekijken dus ik nam het er maar even van, ik zie deze soort per slot van rekening minder vaak dan bijvoorbeeld de Breedbekstrandloper, Zeearend of Roodhalsgans. Na een half uur zoeken kreeg ik de Witbandkruisbek kort in beeld maar de vogel verdween samen met 6 gewone Kruisbekken vrij vlot weer in de boomtoppen. Het aantal vogelaars die naar het bos was gekomen voor de Kruisbekken groeide met de minuut en het duurde niet lang voor het mannetje Witbandkruisbek terug gevonden werd, gelukkig zou ik haast zeggen want van al dat zoeken in de boomtoppen krijg je behoorlijk wat last van je nek. De vogel liet zich geruime tijd mooi bekijken en leek zich niets aan te trekken van de groep vogelaars die onder hem zich in alle bochten moesten wringen om een redelijk plaatje te kunnen schieten van het vogeltje. De Grote kruisbekken lieten zich helaas niet mooi zien. Van enkele overvliegende vogels kon wel het geluid worden opgenomen en aan de hand van een sonogram van deze roepjes kon deze soort ook op zeker gezet worden, horen is scoren dus. Vorige week zaterdag vertelde een vogelaar mij dat hij op een van de Waddeneilanden op een dag drie soorten Kruisbekken had waargenomen en ik merkte nog op dat het wel eens lang zou kunnen duren voor dat ik zo'n 3 in 1 dag zou mogen beleven, 7 dagen hele lange dagen dus.